Transactie voor VUmc en Eyeworks

21-06-13, 14:54 Geschreven door Pieter Jongsma

Het medisch centrum VUmc en productiebedrijf Eyeworks hebben een transactie geaccepteerd van resp. 30.000 en 20.000 euro. Het Openbaar Ministerie (OM) in Amsterdam is van oordeel dat VUmc zich schuldig heeft gemaakt aan opzettelijke schending van het medisch beroepsgeheim. Daarnaast hebben het medisch centrum en de producent beelden en gesprekken opgenomen zonder dat dit vooraf voldoende kenbaar is gemaakt. Om die reden is het OM van mening dat zij zich schuldig hebben gemaakt aan het heimelijk meeluisteren of opnemen van gesprekken in publieke ruimten.

Het OM heeft acht aangiftes onderzocht mbt het realityprogramma '24 uur tussen leven en dood' dat inmiddels is gestopt. In het kader van het programma werden zorgverleners op de Spoedeisende Hulp (SEH) van het VUmc gevolgd door camera's van het productiebedrijf Eyeworks. Patiënten op de SEH werden ook gefilmd, maar sommigen waren hiervan niet vooraf op de hoogte. De zeven patiënten die aangifte hebben gedaan, gaven geen toestemming voor de opnamen. Dat betekent dat het medisch centrum en de producent hebben meegeluisterd en opnamen van gesprekken hebben gemaakt in ruimten in het ziekenhuis, zonder dat dit tevoren voldoende duidelijk is gemaakt.

Schending medisch beroepsgeheim

De beelden van de camera's op de SEH werden direct bekeken door medewerkers van het productiebedrijf. Enkele patiënten die zijn gefilmd, al dan niet in gesprek met hun zorgverlener, waren hiervan niet vooraf op de hoogte. De zeven patiënten hebben hiervoor ook geen toestemming gegeven aan het VUmc of het productiebedrijf. Het ziekenhuis heeft zich hierdoor volgens het OM schuldig gemaakt aan het schenden van het medisch beroepsgeheim.

Inschattingsfout

Het VUmc heeft een inschattingsfout gemaakt door zonder uitgebreid onderzoek akkoord te gaan met het door Eyeworks voorgestelde format. Het medisch centrum is te routineus omgegaan met de juridische aspecten van het programma en heeft voorwaarden gehanteerd die voor eerdere mediaprojecten werden gebruikt. Het onderzoek heeft geen aanwijzingen opgeleverd voor strafrechtelijke verwijtbaarheid van individuele personen zoals het hoofd SEH en de voorzitter van de Raad van Bestuur van het medisch centrum.

Passende afdoening

Het OM ziet de transactie als een passende afdoening omdat beide organisaties onder meer volledige medewerking hebben verleend aan het strafrechtelijk onderzoek en veel media-aandacht te verduren hebben gekregen. Daarnaast heeft het VUmc een intern onderzoek ingesteld, de resultaten ervan gepubliceerd en verbeterpunten geformuleerd om een dergelijke situatie in de toekomst te voorkomen.  Het OM is verder van oordeel dat alleen het opleggen van een geldboete mogelijk is, omdat hier rechtspersonen worden vervolgd. Een zitting heeft daardoor onvoldoende meerwaarde.

Hogere transactie VUmc

De transactie voor het VUmc valt hoger uit omdat het OM het ziekenhuis de opzettelijke schending van het medisch geheim zwaarder aanrekent dan het zonder dit vooraf voldoende duidelijk aan te geven opnemen en/of meeluisteren van gesprekken. Bij de hoogte van het bedrag heeft het OM mede rekening gehouden met het belang van de gezondheidszorg, omdat de hoogte van de boete immers niet ten koste mag gaan van de patiëntenzorg.

Voorwaarden transactie

Als voorwaarde voor de transactie heeft het OM gesteld dat de zeven patiënten die aangifte hebben gedaan een schadevergoeding krijgen van het VUmc en Eyeworks. Ook is als voorwaarde voor het transactievoorstel het uitbrengen van dit persbericht gesteld.  De beelden die van de aangevers zijn gemaakt, zijn nooit uitgezonden. Alle beelden zijn vernietigd.

In dit onderzoek heeft het OM Amsterdam samengewerkt met het Expertisecentrum Medische Zaken (EMZ) van het OM en de Inspectie voor de Gezondheidszorg.